– Jak powstaje uzależnienie? Jego istotą jest mechanizm pobudzania ośrodka nagrody w mózgu człowieka. Zachowanie, które przynosi poczucie nagrody, jest pożądane. Nic więc dziwnego, że każdy dąży do tego, by powtarzać je jak najczęściej. Zjeść tabliczkę czekolady, pyszny obiad, pójść na zakupy, zagrać w ulubioną komputerową grę… Właśnie one mocno stymulują ośrodek nagrody w mózgu, bowiem oparte są głównie o system gratyfikowania za kolejne osiągnięcia. Bardzo łatwo jest poczuć się usatysfakcjonowanym po zdobyciu nowego poziomu, punktów, czy wirtualnych pieniędzy. To poprawia samopoczucie, zatem gracz chce tego doświadczać częściej i dłużej – mówi dr n. med. Sławomir Wolniak, specjalista psychiatra, ordynator Kliniki Wolmed w Dubiu.
W grach komputerowych można znaleźć jednak wiele czynników stanowiących zagrożenie. Jednym z nich jest atrakcyjność i interaktywność. Grając w grę, która do złudzenia symuluje realny świat, można ulec złudzeniu, że naprawdę coś się dzieje, a gracz w tym uczestniczy i w dodatku ma wpływ na przebieg zdarzeń. To ostatnie, daje mu również złudne poczucie kontroli. W realnym świecie, człowiek nie zawsze ma wpływ na to, co go spotyka. Każdy może mieć problemy w rodzinie, w pracy, natomiast grając i tworząc wirtualną rzeczywistość wreszcie czuje, że wpływa na bieg zdarzeń oraz o tym, kim będzie. Zdobywa realne dobra: poczucie władzy, szacunek, status społeczny. Nietrudno się w tym zatracić.
Szczególnie na to niebezpieczeństwo mogą być narażone dzieci, które na co dzień są zależne od rodziców, czy nauczycieli. W grze mogą same decydować co robią, jedzą, w co się ubierają. Taki świat może wydać im się o wiele lepszy od realnego i nie będą chciały go opuszczać. Granie może stać się formą ucieczki, zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Może dawać wytchnienie od codziennych problemów, poczucie, że coś im się w końcu udaje. A że niektóre gry umożliwiają wcielanie się w kogokolwiek się zechce i przeżywanie fantastycznych przygód, to daje złudne, ale silne poczucie zadowolenia i satysfakcji.
Telefony, tablety oraz komputery znacząco wpłynęły na relacje społeczne i rodzinne. Niektórym trudno jest rozmawiać patrząc w oczy drugiemu człowiekowi. Łatwiej wysłać e-mail, sms, a uczucia zastąpić ikonkami, zwanymi emotkami.
Gry komputerowe, zwłaszcza te sieciowe, dają możliwość nawiązania relacji z innymi graczami. Często komunikują się oni nawet poza grą, poprzez różne media społecznościowe. To w dużej mierze zaspokaja naturalną potrzebę kontaktów społecznych, ale stanowi też zagrożenie, że ta internetowa społeczność stanie się jedynym miejscem, gdzie człowiek będzie czuł się potrzebny i akceptowany. Po co się trudzić i rozwiązywać konflikty w realnym świecie, kiedy w tym wirtualnym tak łatwo zdobywa się „przyjaciół”?
Wszystkie te zagrożenia wzmacnia jeszcze fakt, że gry są tak skonstruowane, by motywować do grania jak najczęściej i jak najdłużej. Inaczej można stracić wirtualne życie, narazić się na krytykę współgraczy, a zdobyte punkty, czy też cenne dodatkowe umiejętności, bezpowrotnie przepadną. Warto też wspomnieć, że niektóre gry, przesiąknięte przemocą i brutalnością, pozbawiają graczy naturalnego współczucia, znieczulają na ludzką krzywdę, a nawet wywołują agresję i przemocowe zachowania.
JAK ROZPOZNAĆ UZALEŻNIENIE OD GIER?
Podobnie, jak w każdym innym uzależnieniu, także tu występują pewne symptomy świadczące, że gracz utracił kontrolę nad graniem.
Do niektórych z nich należą:
- poświęcanie na granie coraz więcej czasu, nawet kilka godzin dziennie i okłamywanie domowników w kwestii tego czasu
- granie w nocy, spanie w ciągu dnia
- zaniedbywanie takich czynności, jak spanie, czy jedzenie
- częste zmiany nastroju
- złość, rozdrażnienie, a nawet agresja, gdy coś uniemożliwia podjęcie gry; konflikty z rodziną próbującą ograniczyć czyjeś granie
- wycofywanie się z kontaktów społecznych, utrata przyjaciół, niechęć do wychodzenia z domu i spędzania czasu z prawdziwymi znajomymi
- brak innej aktywności poza graniem; utrata zainteresowania dotychczasowym hobby
- zaburzenia koncentracji, uwagi i pamięci
- zaniedbywanie obowiązków rodzinnych, szkolnych, czy zawodowych
- wydawanie coraz większych pieniędzy na gry i dodatki do nich, prowadzące do problemów finansowych
Z powodu częstego i długiego grania może dojść również do fizycznych problemów ze zdrowiem, takich jak: wady postawy, zmęczenie i ból oczu, migreny, a nawet padaczka ekranowa. W skrajnych przypadkach wielogodzinne granie, bez jedzenia i picia, doprowadzało osoby uzależnione do wycieńczenia organizmu, a nawet śmierci przed komputerem. Jeżeli zatem dostrzeżemy niepokojące objawy u siebie lub swoich bliskich, nie zwlekajmy z szukaniem pomocy. W walce z uzależnieniem niezbędna jest pomoc dobrego specjalisty, a czasami nawet pobyt w placówce odwykowej.
Jeśli uzależnienie dotyczy dzieci lub młodzieży, po pomoc można udać się do jednej z Poradni Psychologiczno-Terapeutycznych dla Dzieci i Młodzieży oraz Rodzin Wolmed, które pracują w ramach kontraktu z NFZ. Nasze placówki oferują bezpłatne wsparcie zespołu psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych.
Poniżej lista poradni:
- Radomsko, ul. Kraszewskiego 4, tel. 695 386 820
- Bełchatów, ul. Opalowa 9, tel. 44 633 78 99 lub 721 022 622
- Pajęczno, ul. Wiśniowa 26 – tel. 885 209 009
- Wieluń, ul. Częstochowska 57 (Apteka Rajska) – tel. 885 209 009
- Łask, ul. Warszawska 79 (Przychodnia Zdrowie) – tel. 695 386 820
* Powyższa porada jest sugestią i nie zastępuje wizyty u specjalisty. W przypadku problemów ze zdrowiem należy skonsultować się z lekarzem.
Więcej na: www.wolmed.pl
