Według badań przeprowadzonych w 2022 roku aż 98 proc. Polaków odczuwa stres w pracy. Jeżeli ktoś odczuwa takie objawy, jak zawroty głowy, rozdrażnienie, ataki paniki, ciągłe zmęczenie, częste przeziębienia, problemy z zasypianiem itp., to prawdopodobnie należy do tej grupy – mówi dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, specjalista psychiatra, prezes Wolmed Sp. z o.o. Szpital i Poradnie w Dubiu koło Bełchatowa.
Stres jest naturalną reakcją organizmu na bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne, które są postrzegane jako wyzwania, zagrożenia lub trudności. Jest to swoista odpowiedź fizjologiczna i emocjonalna, która ma na celu mobilizację organizmu do działania w obliczu sytuacji wymagających uwagi, skupienia, decyzji lub szybkiej reakcji. Źródło czynników określanych mianem stresorów może być zarówno fizyczne, jak i społeczne. Źródła te różnią się pod względem oddziaływania. Najsłabsze z nich określane są jako zwykłe. Kolejne to stresory poważne, związane np. ze zmianami życiowymi. Ostatni rodzaj to stresory katastrofalne, które oddziałują na ludzi w drastyczny sposób. Należą do nich m.in. wojny, katastrofy, zamachy terrorystyczne itp.
Główną cechą stresu jest wzrost napięcia fizycznego i emocjonalnego, które może wpływać na funkcjonowanie człowieka na różnych poziomach. Stres wywołuje reakcje w organizmie, takie jak wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie rytmu serca, zwiększenie stężenia hormonów stresowych (np. kortyzolu) oraz zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego.
Istnieją dwa rodzaje stresu: stres pozytywny (eustres) i stres negatywny (dystres). Eustres jest rodzajem stresu, który występuje w sytuacjach, w których odczuwamy pozytywne podekscytowanie, motywację i gotowość do działania. Dystres natomiast jest niekorzystnym stresem, który powstaje w wyniku przeżywania trudności, zbyt dużej presji, strachu lub sytuacji, które przekraczają nasze zdolności adaptacyjne. Stres może mieć zarówno krótkotrwałe, jak i długotrwałe skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Długotrwałe wystawienie na stres może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, m.in. z sercem, zaburzenia snu, problemy trawienne, osłabienie układu odpornościowego oraz problemy emocjonalne, takie jak lęki, depresja czy zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych.
Stres zawodowy zazwyczaj wiąże się z wieloma sytuacjami dotyczącymi przełożonego. Mają one miejsce np. w momencie, kiedy dochodzi do konfliktu na linii pracownik − pracodawca. Wyróżnia się kilka czynników stresogennych, w tym charakter pracy (monotonne, mało zróżnicowane zadania), obciążenie pracą (zbyt wiele obowiązków do wykonania pod presją czasu), rola w organizacji (konflikt stanowisk, źle sprecyzowane stanowisko w pracy). Może to być także kultura danej organizacji, czyli bardzo zła komunikacja w firmie lub jej całkowity brak. Niekiedy przyczyną są złe relacje interpersonalne z przełożonym. Warto wymienić też brak perspektyw rozwoju kariery. Do przejawów stresu zawodowego możemy zaliczyć reakcje behawioralne, poznawcze, emocjonalne oraz fizjologiczne. Reakcje poznawcze to większa skłonność do zapominania, czy obniżenie poziomu koncentracji. Reakcje emocjonalne obejmują rozdrażnienie, pobudzenie, irytację, nerwowość. Reakcje behawioralne to z kolei impulsywność i agresja. Są też reakcje fizjologiczne, takie jak zwiększone ciśnienie krwi, przyspieszony rytm serca itp.
Stres jest jest nieodłączną częścią naszego życia. Ważne jest, aby radzić sobie z nim w sposób zdrowy i skuteczny. Jest na to kilka sposobów. Jednym z nich jest aktywność fizyczna: spacery, nordic walking, bieganie, pływanie, jazda na rowerze itp. Wiele osób powtarza, iż niezależnie od tego, jakie problemy nas w życiu spotykają, dobrze jest traktować je jako wyzwania. Ułatwia to wiele czynności życiowych i uczy postrzegania niektórych rzeczy w innym świetle. Doświadczenie emocjonalne to również szereg wskazówek dla ludzkiego ciała i umysłu. Nauka odprężania to cenna umiejętność, która doskonale wpływa na emocje.
Z kolei rozmowa z bliską osobą pozwala na zupełnie inne postrzeganie danego problemu. Czasami z pozoru przerażające rzeczy okazują się problemami do pokonania. Jednak zdajemy sobie z tego sprawę dopiero po rozmowie i przeanalizowaniu problemu z osobą z zewnątrz, która ma całkiem inny ogląd sprawy.
Nieustanny stres niesie bardzo negatywne skutki. Zazwyczaj powoduje on zmęczenie, niepokój, depresję, wysokie ciśnienie krwi. Są to reakcje, które destrukcyjnie wpływają na nasz organizm. Zdarzają się jednak sytuacje życiowe, w których towarzyszy nam mała dawka stresu. Wtedy może on wpływać na organizm pozytywnie i dodawać energii do dalszego działania. Należy jednak pamiętać, iż są to wyjątki − zasadniczo w trosce o zdrowie powinno unikać się stresujących sytuacji. W przypadku chronicznego stresu warto również zwrócić się o pomoc do specjalisty, takiego jak psycholog czy terapeuta, którzy mogą pomóc w znalezieniu skutecznych strategii radzenia sobie z tym problemem.
Więcej na: www.wolmed.pl
